Naśladowca Eliasa Voncka

UBITE PTACTWO, XVIII-XIX w.
Olej, płótno, 38 x 32,5 cm
Na odwrocie napis czarną farbą: Eigethum des Grafen R. Anrep-Elmpt / auf Kerstenhof 1865.
Na blejtramie napis czarną farbą: JohanWeenix/ 1645-1719/75 No5.
Stan zachowania: obraz po dawnej konserwacji
Obraz pochodzi z kolekcji Romana von Anrep. Rodzina von Anrep pochodzi z Westfalii. Na tereny dzisiejszej Estonii i Łotwy przesiedliła się w drugiej połowie XVw. - jeden z przedstawicieli rodu - Goswin (1470-1501) był rycerzem zakonnym. Jego synowie zapoczątkowali dwie nitki - szwedzką i liwońską. Liwońscy Anrepowie byli protestantami, skoligaconymi m.in. z rodzinami Loewenwolde, Lieven, Keyserling, Budberg czy Stael von Holstein. Jeszcze jedna nitka - pochodząca od szwedzkiego kapitana Fredericka Wilhelma von Anrepa, wziętego do niewoli przez Rosjan w roku 1710 przeszła na prawosławie (z tej nitki wywodził się słynny mozaicysta Borys Anrep (1883 - 1969), poeta, członek grupy Bloomsbury i przyjaciel Anny Achmatowej). Prezentowany obraz znajdował się w majątku von Anrepów - Kerstenshof (obecnie Kärstna w Estonii). Właścicielem obrazu był hrabia Roman (Reinhold Filip Johann) Josifowicz Anrep-Elmpt (1834-1888). Urodzony w guberni Kurskiej był synem generała Josifa (Carla Josepha) Romanowicza hr. Anrep-Elmpt i Cecylii von Elmpt. Wychowywał się w Rydze, kształcił w Korpusie Kadetów w Petersburgu. Uczestnik Wojny Krymskiej. Około roku 1870 przez ponad 8 lat podróżował po całym świecie prowadząc badania etnograficzne. Zwiedził Stany Zjednoczone, Indie, Japonię, Amerykę Południową, Afrykę, Egipt, Ceylon, Karaiby, Hawaje, Jawę i Sumatrę oraz Australię (1878-83). Owocem jego podróży stały się wielotomowe dzieła m in. Podróże po pięciu kontynentach, Podróż po Australii. Zmarł w roku 1888 w Birmie na gorączkę tropikalną. Jego dziadek, Roman Karłowicz (Reinhold Heinrich) (1757/1760 - 1807) von Anrep, był wychowankiem Korpusu Paziów w Petersburgu. Za udział w wojnie ze Szwecją w roku 1790 otrzymał order św. Jerzego czwartej klasy. Podczas wojny polsko-rosyjskiej w 1792 roku brał udział w szturmie Brześcia Litewskiego. W czasie insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku uczestniczył w bitwie pod Dubienką. Za atak na oddział wojsk litewskich w Ostrołęce odznaczony został orderem św. Jerzego trzeciej klasy. W latach 1801-1805 przebywał z dywizją na wyspach Jońskich i w Neapolu. Następnie powołany w skład II armii gen. Buxhoevdena dowodził dywizją, uczestniczącą w działaniach na terenie północnego Mazowsza. Podczas bitwy o Morąg między wojskami rosyjskimi a I Korpusem pod dowództwem marszałka Bernadotte`a - poległ przygotowując odwrót wojsk gen. Markowa koło wsi Plebania Wólka (wznosi się tam do dziś pomnik ku jego czci ufundowany w roku 1852 przez jego syna Josifa).
Za opinią Marii Kluk:
W nieokreślonej przestrzeni przedstawiono trzy ubite, niewielkie ptaszki powieszone główkami do dołu na sznurku przywiązanym do nóżek. Ptaszki te to najprawdopodobniej kuropatwy (Perdix perdix); mają jasnobrązowe upierzenie, jasnopopielate na brzuszkach. Pod nimi, na kamiennym blacie, leżą kolejne trzy ptaszki. Jeden z nich, być może słonka (Scopolax rusticola) ma cienki, dość długi dziób. Po lewej leży zapewne dzięciołek (Dryobates minor), o charakterystycznym czerwonym wierzchu główki. Jest to jedyny żywy akcent kolorystyczny tej bardzo uspokojonej, niemal monochromatycznej kompozycji. Martwe natury przedstawiające ubite ptactwo (także domowe) jako odrębny gatunek w malarstwie holenderskim pojawiły się i rozkwitły w latach 50-tych XVII wieku. Głównymi ośrodkami w których powstawały tego typu dzieła, były Amsterdam, Utrecht i Haga, a w mniejszym stopniu Haarlem i Middelburg. Początkowo były to kompozycje skromne, o niewielkiej ilości elementów, wyważonym “punktowym” oświetleniu i stonowanej kolorystyce. Czołowym przedstawicielem tego nurtu był Elias Vonck (Amsterdam 1605-1652 Amsterdam). Niewiele wiemy o jego edukacji. Na podstawie jego osiągnięć możemy wywnioskować, że nieobce były mu dzieła Fransa Snydersa (1579-1657) i Melchiora de Hondecoetera (1636-1695). (…) Specjalnością Voncka stały się właśnie przedstawienia ubitego ptactwa. W 1630 urodził mu się syn, Jan, który został jego uczniem i kontynuatorem jego stylu malarstwa, jednak niewiele wiadomo o jego życiu poza tym, że ostatni raz jego działalność odnotowano w 1666 roku. Podobne kompozycje pojawiły się wkrótce w twórczości innych mistrzów. (…) Omawiane dzieło powstało niewątpliwie pod wpływem twórczości Eliasa Voncka. Prostota kompozycji, skromność środków wyrazu i niemal monochromatyczna tonacja wnoszą nastrój wyciszenia i dostojnej powagi. Określenie autorstwa podane na blejtramie (Johan, czyli Jan Weenix) pochodzi zapewne z czasów tworzenia inwentarza kolekcji (1875?) (…).
Cena wywoławcza 10000
Estymacja 12000 - 15000